Đa phần trên ô tô hiện nay đều sử dụng hệ thống phanh thủy lực, trong đó dầu phanh đóng vai trò truyền áp lực từ bàn đạp phanh tới các pít-tông phanh tại mỗi bánh xe.
Khi áp suất dầu phanh không đạt chuẩn sẽ khiến phanh bị chậm, quãng đường phanh dài, thậm chí mất phanh. Thông thường nếu áp suất dầu phanh hạ thấp, đèn báo lỗi phanh trên ô tô sẽ bật sáng để báo hiệu.
Nguyên nhân dẫn tới sai lệch áp suất dầu phanh có thể kể đến như thiếu dầu, đường ống dầu bị rò rỉ.
Việc để lọt không khí vào đường ống dẫn dầu cũng có thể dẫn tới hiện tượng mất phanh. Nguyên nhân có thể tới từ việc thay thế hoặc bơm thêm dầu phanh không đúng quy trình.
Xe ô tô bị mất phanh cũng có thể do lỗi của người lái. Trong quá trình sử dụng, nhất là khi xe chở nặng, xuống dốc cao… nếu người lái liên tục đạp phanh với một khoảng dài, tạo áp lực lớn lên phanh thì rất dễ khiến má phanh bị cháy, dẫn đến tình trạng phanh không ăn, phanh bị yếu hay xe bị mất phanh.
Cách xử lý khi xe mất phanh
Khi phát hiện xe có dấu hiệu mất phanh, người lái cần giữ bình tĩnh. Việc mất bình tĩnh có thể làm sự cố thêm trầm trọng và mất đi thời điểm vàng để xử lý tình trạng mất phanh.
Ngay sau đó, tài xế cần chú ý quan sát diễn biến phía trước để tránh gây va chạm. Ngay lập tức bật đèn báo khẩn cấp, nháy đèn pha, dùng còi báo liên tục để các phương tiện đang cùng lưu thông chú ý chủ động nhường đường.
Tiếp theo, cần điều chỉnh chân ga tùy theo từng trường hợp. Nếu đang xuống dốc thì người lái không nên nhả chân ga mà chỉ cần giảm ga. Vì nhả chân ga để xe chạy tự do càng khiến xe dễ va chạm với các phương tiện khác, gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Đây không phải là thời điểm tốt để thả xe chạy tự do theo quán tính. Nếu xe bị mất phanh khi đang bật chế độ ga tự động Cruise Control, người lái nên tắt ngay Cruise Control và giảm ga.
Khi ô tô mất phanh tuyệt đối không tắt máy xe. Rất nhiều trường hợp vì mất bình tĩnh, người lái tắt máy xe ngay khi phát hiện bị mất phanh. Hành động này cực kỳ nguy hiểm. Bởi tắt máy sẽ làm xe bị mất trợ lực lái khiến người lái rất khó điều khiển để tránh các chướng ngại trên đường.
Thêm vào đó, tắt máy nghĩa là xe không còn được hãm bởi động cơ và hộp số. Xe sẽ rơi vào trạng thái chạy tự do theo lực quán tính. Điều này càng làm tình trạng tồi tệ hơn.
Người lái có thể tận dụng phanh động cơ bằng việc chuyển xe về số thấp. Đây là phương pháp xử lý hiệu quả và an toàn nhất. Cần chuyển số từ cao xuống thấp một cách lần lượt từng cấp số.
Đối với xe hộp số tự động, người lái chỉ cần chuyển sang chế độ bán tự động, chế độ số thấp hoặc chuyển số qua lẫy chuyển số trên vô-lăng.
Đối với xe hộp số sàn, người lái nên chuyển cần số về số 1 hoặc 2.
Ngoài phanh chân, trên ô tô vẫn còn một hệ thống phanh khác đó là phanh tay. Phanh tay được thiết kế để sử dụng khi xe dừng hẳn. Nhưng trong trường hợp khẩn cấp cũng có thể dùng phanh tay để tạo lực hãm.
Tuy nhiên nếu sử dụng phanh tay cần lưu ý chỉ sử phanh tay để hãm khi xe đang chạy ở tốc độ càng thấp càng tốt. Bởi sử dụng phanh tay khi xe đang chạy tốc độ cao có thể khiến xe bị khóa bánh, mất độ bám, bị trượt dài trên đường, dẫn đến các tình huống nguy hiểm như xe bị văng, xe bị mất lái.
Khi kéo phanh tay cũng cần chú ý dùng đủ lực, không được quá nhanh hay quá mạnh. Nên phanh theo ngưỡng, vừa phanh vừa nhả. Chú ý cảm nhận tình trạng của xe, nếu thấy xe có dấu hiệu mất lái thì cần nhả phanh tay ngay.
Khi xe bị mất phanh người lái nên cố gắng đưa xe vào các con đường vắng, đường gồ ghề, nhiều sỏi đá… để xe giảm tốc.
Trong trường hợp bất khả kháng, người lái nên chọn cách xử lý cuối cùng là chủ động cho xe đâm vào một vật cản nào để xe dừng lại. Nên chọn các vật cản có thể dịch chuyển được nhằm giảm lực va chạm như dải phân cách, bụi cỏ, rừng cây hoặc cho xe lao xuống ruộng.